Theaterkrant over het zeecontainerprogramma
Coronamaatregelen en zeecontainervoorstellingen; het lijkt op het eerste gezicht niet de beste combi. Want hoe hou je het virus op afstand in een zeer kleine, afgesloten ruimte waar hooguit een op zolder opgeduikelde tafelventilator voor enige luchtverversing zorgt? Maar Over het IJ Festival laat de jongste makers uiteraard niet in de steek en presenteert ook dit jaar weer een volwaardig, twaalfdelig zeecontainerprogramma – coronabestendig, uiteraard.

En dus kwamen makers en toeschouwers meer dan in voorgaande edities (deels) uit de zeecontainer. Meteen maar een groot compliment aan makers en organisatie: bij geen enkele voorstelling voelen de corona-aanpassingen als een compromis of lijken er vanwege het virus artistieke concessies gedaan te zijn. Integendeel: de vaak onverwachte settingen zijn stuk voor stuk betekenisgevend en dus van grote toegevoegde waarde aan het artistieke product. Het maakt een rondje langs de zeecontainers dit jaar misschien nog wel avontuurlijker dan anders.

NRC: 'Over Het IJ laat fictie en werkelijkheid op een fascinerende manier versmelten'
Het moet bij de organisatie en alle makers een collectieve zucht van verlichting hebben opgeleverd. Op de eerste avond van Over Het IJ bleek dat het evenement ondanks de aangescherpte coronamaatregelen zou kunnen doorgaan. Dat is niet alleen voor de direct betrokkenen goed nieuws, maar zeker ook voor het publiek: het theaterfestival geldt al jaren als een van de meest avontuurlijke podiumkunstevenementen van Amsterdam, waar veelal jonge theatermakers de industriële omgeving van het NDSM-werf naar hun eigen hand zetten.

Trouw: 'Op theaterfestival Over het IJ mag het publiek zelf een huisuitzetting doen'
Het nu net begonnen Over het IJ Festival bijvoorbeeld, op de NDSM-werf in Amsterdam-Noord, kenmerkte zich voorheen door veel gewoel en ellenlange wachtrijen. De pont ernaartoe is vol als vanouds, maar de richtlijnen zorgen nu voor een verbazende rust. Je kunt het festivalhart alleen binnenkomen met een (betaald!) polsbandje en bij elke voorstelling is een gezondheidsverklaring voorwaarde.

De programmering heeft er niet onder geleden. In loodsen, containers en buitenlucht presenteren nieuwe en gevestigde theatermakers hun kijk op actuele thema‘s. Met een IJ-Tour kunnen verschillende locaties corona-proof worden bezocht.

Tip van de Volkskrant
Over het IJ Festival, t/m 18 juli, NDSM-werf, Amsterdam
Eilandfestival Oerol kon in juni nog niet doorgaan, maar op 9 juli gaat wel weer ‘gewoon’ zijn grootstedelijke zusterfestival van start. Dan is de rauwe Amsterdamse NDSM-werf – haast als vanouds – weer het decor van het Over het IJ Festival: het fijne, zomerse locatietheaterfestival dat de stad als inspiratiebron én podium gebruikt. Met een iets kleiner programma, coronabestendig onderverdeeld in vaste routes, de zogeheten ‘IJ-tours’, telt het festival dit jaar verspreid over tien dagen alsnog veertig voorstellingen, waarvan achttien premières. Verwacht nieuwe theaterlocatieproducties en -projecten van onder meer Marjolijn van Heemstra, YoungGangsters, Johannes Bellinkx en Alexandra Broeder. Plus natuurlijk het zogeheten ‘Zeecontainerprogramma’ met korte voorstellingen van bijna of pas afgestudeerde theatermakers. In twaalf containers verhouden evenzoveel jonge, talentvolle makers zich tot de (fysieke) ruimte, de terugkeer van hun publiek, en de wederopstanding van de stad.

POWER - Joeri Heegstra / Likeminds
Recensie Theaterkrant - Sander Janssens
'We zien haar in gevecht met moedeloosheid en desillusie. Soms geeft ze zich eraan over, soms verzet ze zich. Ze heeft ontegenzeggelijk iets stoers, maar staat ook onherroepelijk alleen, midden in die enorme NDSM-loods waar de voorstelling te zien is, en waar haar stem soms verdwijnt in de galmende akoestiek – een sterke theatrale vertaling van een stem die gemakkelijk verloren gaat.'

Continuum - Johannes Bellinkx
Recensie de Volkskrant **** - Karin Veraart
'Het is alsof ik met vakantie ben geweest, zegt iemand die ook net Continuum van kunstenaar van Johannes Bellinkx heeft meegemaakt. Continuum, de installatie op het grensvlak van theater, beeldende kunst en film, die vrijdag haar première beleefde op Festival Over het IJ in Amsterdam, geeft je inderdaad het gevoel even helemaal weg te zijn. Door je mee te voeren op een reis door woestijnen en oceanen, langs overwoekerde grotten en tijdloze sneeuwlandschappen. Door je eigen verbeelding, in de eerste plaats.'

Running Landscapes - ROTOR / Johannes Bellinkx
Recensie NRC - Marijn Lems
'Het hoogtepunt van het openingsweekend was Running landscapes van ROTOR en Johannes Bellinkx. De voorstelling heeft de vorm van een wandeling door de stad: in twee op de grond aangegeven lijnen beweegt het publiek over het NDSM-terrein. Als je tot stilstand komt, ontvouwt zich steeds een tafereel dat het midden houdt tussen live-documentaire en theater; tussen de normale voorbijgangers worden steeds meer artistieke interventies geïntroduceerd, waardoor je langzaam in een parallelle werkelijkheid terechtkomt. Performers die in eerste instantie onderdeel van de mensenmassa lijken, voegen zich samen in een op free running geïnspireerde choreografie, die door de collectiviteit, de primaire kleuren van de kostuums en de stedelijk-industriële omgeving de sfeer krijgt van een poging om een eigen ruimte te bevechten in een omgeving van verval.'

I LOVE NATURE - Nora Ramakers
Recensie NRC - Marijn Lems
'Het is bijzonder knap hoe Bryssinck haar lust en seksuele vervoering geloofwaardig weet te maken: vanwege haar overgave aan het spel en de zorgvuldig opgebouwde tekst biedt I LOVE NATURE een liefdevolle blik op ecoseksualiteit.'

Oxygen Debt - Werkplaats van de Woestijne
Recensie Theaterkrant - Marijn Lems
'Van de Woestijne heeft voor zijn publiek uiteraard meer in petto dan een goed uitgevoerde fitnessles. Naarmate het uur vordert lardeert Bakker haar aanmoedigingen met bespiegelingen over het lichaam. Ze nodigt je uit om volledig samen te vallen met je lijf, en met name met je hart, in plaats van het te beschouwen als een container waarin je ware ik (namelijk je geest) huist. Is het immers niet het hart dat ervoor zorgt dat je in beweging blijft? Zijn het niet je spieren die de basis zijn van al je handelen?' ... 'Zo creëert Oxygen Debt door middel van de samenkomst van fysieke ervaring en filosofische tekst een interessant betekeniskader waarin iedere bezoeker eigen accenten zal leggen.'

Don't Panic I'm Crying - DEGASTEN
Recensie Theaterkrant - Karima Aissaoui
'Een rituele reis door de duistere en verlichtende krochten van verlies, rouw, hysterie en een nieuw begin. Don’t Panic I’m Crying neemt je in deze bewogen tijd mee in een collectief, maar intiem verwerkingsproces, doorweven met eeuwenoude wereldgebruiken en nieuwe wonden.'

FOREST - Emke Idema
Recensie Theaterkrant - Rosalie Fleuren
'Wat als bomen zichzelf konden beschermen? Als ze konden stoppen met ademen? Zonder nieuwe zuurstof zouden mens en dier het niet lang redden op de aarde. Bomen zouden massavernietigingswapens kunnen zijn en de mensheid kunnen dwingen hun levensstijl drastisch te veranderen.In FOREST, het nieuwe theaterspel van Emke Idema, ontwikkel je een nieuwe wereldorde met de boom als heilig middelpunt.'

Rusty Brown - Anna Verkouteren Jansen / Over het IJ / Podium BLOOS
Recensie Theaterkrant - Sander Janssens
'Rusty Brown zit vol subtiele humor en is vooral zeer ontroerend, zeker als in het tweede deel Rusty (hakkelend ingesproken door Verkouteren Jansen zelf) met zichzelf wordt geconfronteerd. Hij is een jongen die altijd het gevoel heeft gehad iets verloren te zijn, maar zich gaandeweg realiseert dat hij het nooit gehad had heeft.'

The Sheeptown Project - Alexandra Broeder
Recensie Theaterkrant - Margriet Prinssen
'Een zachte, wollige wereld is het, die van The Sheeptown Project. Fluisterende engelen in witte overalls ontvangen het publiek dat – schoenen uit, jas en tas opgeborgen – een plek mag zoeken op kussentjes op de grond. De nieuwe voorstelling van Alexandra Broeder is een mengvorm van een kindermis, een sjamanistisch ritueel, een oefening in mindfulness en therapeutisch theater.'

I, Phone - Rob Smorenberg
Recensie Theaterkrant - Moos van den Broek
'In I, Phone toont de jonge maker Rob Smorenberg hoe de mens – de homo cellularis – vergroeid is met techniek en een digitale wereld. In een eenvoudig, klassiek pantomime pamflet onderzoekt hij elke gedetailleerde beweging en zet hij ons zo een spiegel voor. Dat is even grappig als confronterend.'

360 - Monki / TENT
Recensie Theaterkrant - Sander Janssens
'In 360 neemt het publiek plaats op rollende krukjes op een basketbalveldje op de NDSM-werf, pal naast het festivalhart van Over het IJ – dat gisterenmiddag werd geopend en tot en met volgende week zondag plaatsvindt op verschillende locaties in Amsterdam-Noord. Het groepje basketballende jongeren dat voor deze voorstelling even moest wijken, kijkt aanvankelijk licht sceptisch maar geïntrigeerd toe. Maar uiteindelijk worden ze zelfs bij de voorstelling betrokken.'

De Nacht-Wacht - Marjolijn van Heemstra
de Volkskrant - Linda van Mil
Tijdens de nachtwandeling van theatermaker Marjolijn van Heemstra is de duisternis niet eng, maar verbindend
Over het IJ maken hier elke avond tientallen bezoekers een nachtwandeling, De Nacht-Wacht. Een tocht met verhalen over de schoonheid van het duister, bedacht en georganiseerd door schrijver en theatermaker Marjolijn van Heemstra.
De duisternis heeft een slecht imago: we verbinden het met angst en gevaar. Maar het donker staat ook voor rust, verbinding en vertraging, stelt Van Heemstra. Met het meerjarige project De Nacht-Wacht onderzoekt zij samen met Najat Kaddour de waarde van donker in een overbelichte stad.

De Vreemdeling - Michiel Voet / Orkater
Recensie Trouw **** - Hanny Alkema
In De Vreemdeling is alles dubbel. Met langs glijdende videobeelden is het een theatrale vertelling én een bewegende expositie van performances. En wie ís eigenlijk de vreemdeling? Karim? Of Michiel, die zomaar tweeduizend dollar betaalt voor een tocht door de woestijn? En die zich in die kale woestenij met tekstvlaggen laat fotograferen? (‘De waarheid spreken is een revolutionaire daad’, staat erop.) Juist die voortdurend verschuivende perspectieven maken het tot meer dan een exotisch reisverslag. Het laat zien dat de Europese blik beperkt is.

The Poverty Peepshow - YoungGangsters
Recensie Trouw **** - Hanny Alkema
In The Poverty Peepshow zet theatergroep Younggangsters het publiek op een ander been door ‘de experience’ van een ‘real live huisuitzetting’. Door het publiek zelf met een stormram de deur te laten inbeuken. En daar nog voor te applaudisseren ook.

Recensie Theaterkrant - Nuno Blijboom
'The Poverty Peepshow is een ongegeneerde, keiharde en hilarische satire over de wijze waarop wij als maatschappij de armste Nederlanders uitbuiten, over een systeem dat niet ontworpen is om mensen te helpen maar om hen bang te maken. Zolang grote incidenten als het toeslagenschandaal niet adequaat opgelost worden en de kloof tussen arm en rijk groeit, blijft The Poverty Peepshow een pijnlijk actuele experience die iedere politicus zou moeten ondergaan.'

Recensie de Volkskrant *** - Vincent Kouters
'Wel verrassend is het slot. Zonder hier al te veel te willen verklappen, kan wel worden gezegd dat een aantal van de dubieuze keuzen hier alsnog op zijn plaats vallen. De pruiken, dikmaakpakken en platte accenten verdwijnen om ons zo zicht te geven op een echt verhaal over armoede. Waaruit blijkt dat je ook met een afgeronde HBO-studie, met vrienden en zonder verslavingen domme financiële keuzen kunt maken. Dat verhaal, hoe moralistisch soms ook, voelt opeens levensecht, zodat The Poverty Peepshow je, tegen alle eerdere verwachtingen in, alsnog weet te raken.'

Al eerder sprak de Volkskrant met Annechien de Vocht (regisseur The Poverty Peepshow), lees het hier!

EILAND - Collectief Walden / Over het IJ
Artikel Het Parool 
'Op en rond de NDSM-werf in Amsterdam-Noord begint vrijdag het Over het IJ Festival. Na meer dan een jaar gedwongen stilzitten wil Collectief Walden het publiek in beweging brengen voor de verre toekomst.'